شریعتی و سنت

رزونامه کیهان، خرداد، دوشنبه 31 خرداد 1378، ص 7.

دکتر شریعتی در واقع در یک مجموعه ای می گنجد که تفکر سنتی را نفی می کند و راه به آینده دارد و نفی این تفکر سنتی حالا چیز جایش باشد برای سنت گراهای ما یک احساس خطر به وجود می آورد. صرف نظر از این که این شخص حرف درست می زند یا نه؟

نگاه دوم «شریعتی، ملیت و روحانیت » عنوان گفتگویی است از محمد جواد حجتی کرمانی در روزنامه خرداد به چاپ رسیده است. آقای حجتی کرمانی در مصاحبه تلاش می کند تا چهره دکتر شریعتی را چهره مخالف با سنت و سنت گرایان معرفی کند در حالیکه شریعتی در تشریع شاخصه های تشیع علوی به صراحت، تشیع علوی را تشیع سنت، در مقابل تشیع دعت برمی خواند و همواره در نوشتارهای خود کسانی را که برای دست یازیدن به نوآوری و خلاقیت برخی از شئونات سنتی را قربانی می کنند به باد انتقاد می گیرد. وی تفکر این افراد را تفکر پطر کبیر تزار روسیه برمی خواند که پس از بازگشت از هلند راه ترقی و نوآوری را در تراشیدن ریشها می یابد. و در کتاب بازگشت به خویشتن، صفحه 53 و 54 در این خصوص می نویسد: «نهضت آغاز شد پاسبانها مسلح به قیچی سلمانی در کوچه ها و خیابانها به دنبال ریشوهای فراری می دویدند. آتش انقلاب ریشه دار ضد ریش در سراسر کشور بر افروخته شد و ریشه ها ریشه کن گشتند ولی هیچ دگرگونی و پیشرفتی حاصل نگردید و عقب ماندگی ملت روسیه جبران نگشت. فقط پولی از ملت فقیر روسیه نصیب کمپانیهای هلندی سازنده تیغ ریش تراش شد و بس و السلام نعمت تمام.» آقای حجتی کرمانی در بخش دیگری از این گفتگو می گوید: «روشنفکرهای مسلمان بعد از دوم خرداد که یک مقدار مجال صحبت پیدا کردند و روزنامه راه انداختند کفه سنگین را روی دکتر شریعتی گذاشتند، این عکس العمل و بازخورد آن سکوت یا هجمه تبلیغات تندی است که از طرف وحانیت سنتی یا در مجامع سنتی مثل نماز جمعه یا امثال ذلک به راه افتاده بود.» واقعیت این است که جز در چند محور جزئی تفکر دکتر علی شریعتی در کلیت خود هیچ سنخیتی با دوم خرداد و مدافعان آن ندارد. در یک جمع بندی نگرش دکتر علی شریعتی به اسلام نگرش به مقطع زمانی خاص آن، یعنی از صدر اسلام تا حماسه عاشورا است و شخصیتهای ایده آل وی شخصیتهای قیامگر، سازش ناپذیر چون ابوذر و… است، تفکر دکتر تفکر ستیز و مبارزه با هر مصلحت نگری است در حالی که تفکر دوم خرداد تفکر تسامح و تساهل و گفتگو است. این است که کسانی چون اکبر گنجی میراث خوار دوم خرداد به حساب می آیند، تفکر دکتر علی شریعتی را تفکر به سر آمده و از آن دوم خرداد نمی دانند.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *